پروژه تاثیر اجرای سیستم پنج اس 5S بر بهره وری شرکتهای ایران خودرو

چکیده:

امروزه بهره وری مفهومی بحث انگیز و موضوعی باب روز است که در کتابها، مجلات و مقالات و روزنامه ها دائما به چشم می خورد. مورد استفاده آن وقتی است که هدف، ایجاد بهبود در ارائه کالا و خدمات باشد و ساده ترین رابطه تعریف شده برای آن نسبت به محصول نهایی (ستاده) با وسایل به کار رفته برای تولید آن (داده ها) است.

فن خانه تکانی صنعتی، آراستگی، هفت سین صنعتی. پنج اس و یا پنج ت (که با هر عنوانی نامیده شود، ماهیتاً تفاوتی نخواهند کرد.) که از اساسی ترین شیوه های بهبود بهره وری است که اخیرا در کشور ما از کارخانه های ژاپنی الگوبرداری شده است و ژاپنی ها پس از جنگ جهانی دوم آن را از فرهنگ صنعتی آمریکا اقتباس کرده اند. اما با فرهنگ ملی و سنتی خود ممزوج نموده و پدیده ای بومی از آن پدید آورده اند که در تمامی صنایع شان به کار گرفته می شود.

صنایع خودروسازی کشور امروزه بالاترین درصد نقدینگی را در قیاس با سایر صنایع به خود جذب می کند. لذا تولید به صرفه، بهره وری و سودآور بودن آن هم برای این صنعت و هم برای افتصاد کشور اهمیت بالایی دارد.

در گوشه و کنار صنایع ما مدیران و واحدهایی هستند که با هدف توسعه، بهبود و بهره وری، سیستم 5S و با دیگر رویکردهای نوین مدیریت را در کارگاه و کارخانه خود اجرا می کنند. اما ایران خودرو به عنوان شرکتی بزرگ و موفق در بین شرکتهای ایرانی، توانسته نتایج بهتر و دلگرم کننده تری از اجرای این سیستم کسب کند.

در استفاده از این رویکرد، آموزش و فرهنگ سازی اولین عامل مهم محسوب می شود، چون انسان با کیفیت، محصول با کیفیت تولید می کند. و در کارخانه هایی که خط تولید وجود دارد هر ایستگاه یا واحد تولیدی، ایستگاه قبلی است. به کارگیری سیستم 5S می تواند موجب بالارفتن روحیه کارکنان و علاقمندی آنها به کار، بهبود ایمنی، کاهش آلودگی محیط کار، کاهش نرخ خرابی ماشین آلات و دستگاه ها، بهبود روش کنترل مدیریتی، کمک مشارکت جمعی و تقویت خود کنترلی همه کارکنان و در یک کلمه افزایش بهره وری می باشد.

کلمات کلیدی مورد استفاده در این پژوهش عبارتند از:

بهره وری. 5S پنج اس. ساماندهی، نظم و ترتیب، پاکیزه سازی، استاندارد سازی و انضباط

جامعه آماری تحقیق تعدادی از شرکت های تحت پوشش ایران خودرو می باشند. از جمله شرکتهای تحت پوشش شرکت ساپکو. مؤسسات تحت پوشش ایساکو، شرکتهای تحت پوشش شرکت گسترش صنایع ایران خودرو که خود این شرکتها تحت پوشش ایران خودرو می باشند و در زمینه تولید لوازم خود رو فعالیت می نمایند.

بهره وری به عنوان یک نظریه جامع

بهره وری یک نظریه جامع بوده و در کلیه نظام های اقتصادی و اجتماعی مشترک است. فرانسواکنی یکی از بنیانگذاران علم اقتصاد در کتاب خود تحت عنوان دیدگاه تاریخی نظریه های اقتصادی به طرفداری از فیزیوکراسی (حکوت عوامل طبیعی) پرداخت و در نیمه اول قرن هیجدهم، نظریه ای برای بهره وری ارائه داد. در این نظریه، زمینه و کشاورزی به عنوان منابع ثروت حقیقی، در نظر گرفته شد .

آدام اسمیت در کتاب ثروت ملل به دقت روابط بین کار انسان و تقسیم کار را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و مفهومی از بهره وری که کاملاً مناسب جهان معاصر آن دوره بود، ارائه داد. کارل مارکس خالق نظریه سوسیالیسم علمی با ارائه نظریه ارزش نیروی کار، مسائل بهره وری را در رابطه با تجهیزات، تسهیلات و کار در کارخانجات تولیدی مورد بحث و بررسی قرار داد.

مفهوم پنج اس

هدف نهایی پنج اس پیشگیری از اتلاف است. اما از فعالیتهای پنج اس نیز مانند هر پدیده دیگر می توان تعیین های متفاوت داشت. بنابراین لازم است دقیقاً مشخص کنیم که پنج اس چیست؟ برای حصول به چه اهدافی بکار می آید و برای رسیدن به آن اهداف چگونه باید مجموع فعالیتهای پنج اس را سازماندهی و اجرا کرد؟ به عبارت دیگر باید دانست که اصول پنج اس دقیقاً چیست و دستاوردهای آن کدام است؟

1) سازماندهی (Seiti)

2) نظم و ترتیب (Seiton)

3) پاکیزه سازی (Seiso)

4) استاندارد سازی (Seiketsu)

5) انضباط (Shitsuke)

که در ادامه پایان نامه هر یک از اصول پنج اس به تفصیل تشریح خواهد شد. ...